Chuẩn bị mâm cúng
Dân tộc Ơ Đu là một trong 5 dân tộc ít người nhất của Việt Nam (Brâu, Rơ Măm, Pu Péo, Si La, Ơ Đu), với số dân khoảng 400 người. Trước đây, đồng bào cũng có văn hóa đặc trưng, phong tục tập quán độc đáo, song do biến cố lịch sử, sự tác động khi sống xen kẽ với dân tộc Thái, Khơ Mú nên văn hóa truyền thống bị mai một nhiều.
Tết Mừng tiếng sấm còn được gọi là lễ cúng Tết Chăm Phtrong. Theo quan niệm của đồng bào, mọi việc quan trọng trong đời đều bắt đầu từ tiếng sấm đầu tiên. Nó báo hiệu một mùa gieo trồng mới bắt đầu và một nguồn năng lượng mới do thượng đế bạn tặng cho đồng bào Ơ Đu. Thông thường, Tết Chăm Phtrong của người Ơ Đu kéo dài từ 5 đến 7 ngày cho đến khi mọi thủ tục cúng lễ thần sấm trong bản làng hoàn tất thì ngày tết Chăm Phtrong mới kết thúc.
Lễ vật được đồng bào chuẩn bị gồm, 1 con lợn khoảng 20 kg được luộc chín; 1 con gà luộc; mọc cá, muối, sả, tiêu rừng gói trong lá chuối và hông chín trên bếp củi); cá nướng; Nhooc chuột (được làm từ thịt chuột đồng phơi khô cùng với rau rừng, hoa chuối, lá môn…); cơm lam; bánh chưng; rượu cần; rượu siêu (từ nếp rẫy và men lá cây rừng); rượu cẩm.. Những lễ vật được đồng bào đặt trên 2 chiếc mâm mây, đưa từ trên nhà sàn xuống dưới sân trước nhà sàn.
Sau khi chọn giờ tốt sau khi có tiếng sấm đầu tiên, thầy cúng đứng trước 2 mâm lễ để thực hiện những nghi thức cúng với sự chứng kiến của bà con dân tộc Ơ Đu và các cộng đồng tham gia các hoạt động tại “Làng” cùng du khách tham quan. Thầy cúng đọc lời khấn cầu thần sấm đem đến nguồn nước cho bà con sinh sống và trồng trọt, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, con người khỏe mạnh và may mắn. Sau lời khấn, thầy cúng tiến hành ăn một ít đồ ăn và uống một chút rượu trên mâm cúng kết thúc phần nghi lễ quan trọng.
Thầy cúng làm lễ
Phần hội được mở ra với âm thanh vui tươi, rộn ràng của nhạc cụ cồng chiêng, trống và những nhạc cụ được làm từ ống nứa. Chủ thể của lễ hội cùng với khách tham dự cùng thưởng thức lễ vật và nhảy múa theo những giai điệu truyền thống của người Ơ Đu.
Hoạt động vui hội, giới thiệu ẩm thực với du khách
Đàm Thị Lượng (sưu tầm)