Ngay từ sáng sớm, trên những con đường dẫn về sân tổ chức sự kiện xã Nam Hòa huyện Đồng Hỷ, chúng tôi chứng kiến dòng người tấp nập cùng đông đảo các nghệ nhân dân tộc Sán Dìu từ các huyện, thành, thị trong tỉnh Thái Nguyên xúng xính với những chiếc váy đặc trưng của dân tộc mình háo hức rảo bước đến với ngày hội.
Ngày hội văn hóa các dân tộc Sán Dìu tỉnh Thái Nguyên lần thứ Nhất năm 2016 thu hút sự tham gia của 9 đội văn nghệ, thể thao đến từ 6 đơn vị: Thành phố Thái Nguyên, T.P Sông Công; Thị xã Phổ Yên và các huyện Đồng Hỷ, Phú Lương, Phú Bình, cùng đông đảo người dân các dân tộc trong tỉnh. Chương trình còn có sự tham gia biểu diễn của các nghệ sĩ, diễn viên của đoàn nghệ thuật tỉnh cùng các nghệ nhân cao niên, thanh niên đại diện cho các cộng đồng dân tộc thiểu số trên địa bàn. Đoàn nghệ nhân thị xã Phổ Yên gồm có 25 nghệ nhân tham gia các phần thi chính trong ngày hội gồm: Thi hát Soọng Cô, thi Văn hóa ẩm thực dân tộc Sán Dìu, thi kéo co, đi cà khoeo. . Đến với ngày hội, ban tổ chức cùng đông đảo người dân được đắm mình trong không khí rộn ràng, náo nhiệt với những hoạt động văn hóa đặc sắc, thưởng thức ẩm thực độc đáo như: cà gém, nem chua, xôi đen, bánh do, bánh lẳng, bánh nếp và rượu thuốc... hay đắm mình trong những làn điệu hát Sọng cô của dân tộc Sán Dìu.
Ngày hội văn hóa dân tộc Sán Dìu tỉnh Thái Nguyên lần thứ nhất năm 2016 tỉnh là sân chơi bổ ích, có ý nghĩa giáo dục để tăng thêm niềm tự hào về bản sắc văn hóa, góp phần tuyên truyền, quảng bá những giá trị văn hóa phong phú, độc đáo của dân tộc Sán Dìu. Và đây cũng là cơ hội để các dân tộc Sán Dìu trên địa bàn tỉnh có cơ hội trao đổi, giao lưu văn hóa, văn nghệ, các sản phẩm ẩm thực đặc trưng của dân tộc.
Kết thúc Ngày hội, Ban Tổ chức đã trao giải Nhất toàn đoàn cho Đội xã Linh Sơn huyện Đồng Hỷ; giải Nhì toàn đoàn cho T.X Phổ Yên và xã Nam Hòa huyện Đồng Hỷ; giải Ba toàn đoàn cho xã Hóa Thượng huyện Đồng Hỷ, xã Bàn Đạt huyện Phú Bình; giải Khuyến khích toàn đoàn cho T.P Thái Nguyên, xã Sơn Cẩm huyện Phú Lương, xã Tân Lợi huyện (Đồng Hỷ và đoàn T.P Sông Công.
Ngoài ra Ban Tổ chức cũng trao các giải Nhất, Nhì, Ba và khuyến khích cho các đội dự thi ở các phần thi: hát Soọng Cô, Văn hóa ẩm thực dân tộc, kéo co, cà khoe.
Hiện nay, Thái Nguyên là tỉnh có đông người Sán Dìu nhất cả nước (chiếm 29,59%), đứng thứ 4 trong các dân tộc trong tỉnh, phân bố ở các vùng bán sơn địa, tập trung đông nhất là ở các huyện: Đồng Hỷ, Phổ Yên, Phú Lương, Phú Bình. Người Sán Dìu có đời sống văn hóa tinh thần rất phong phú, đa dạng, trong đó Soọng Cô là một nét văn hóa truyền thống đặc trưng của dân tộc Sán Dìu. Tại ngày hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã trao Quyết định Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia đối với loại hình hát Soọng Cô của người Sán Dìu và nghi lễ Hét Khoăn của người Nùng.
Hoàng Minh Thắng