Sơn La cách thủ đô Hà Nội khoảng 300 km, đây là tỉnh miền núi Tây Bắc, được biết đến là xứ sở hoa ban, hoa đào. Người dân Tây Bắc, trong đó có Sơn La, từ xa xưa rất ưa chuộng ca múa. Trong mỗi điệu múa, những vòng xoay của điệu xòe, đàn tính, điệu khắp đều chứa đựng tình cảm, tâm hồn và cốt cách của người dân miền núi Tây Bắc.
Đồng bào nơi đây quan niệm rằng: “Không xòe thì như mây không bay/ không xòe thì như nước suối ngừng chảy/ không xòe không tốt lúa/ không xòe thóc cạn bồ/ không xòe trai gái không thành đôi…” (Dân ca Thái). Còn đồng bào Khơ Mú, La Ha, Xinh Mun, Kháng lại nói: Vì lao động làm nương, cúi còng lưng nhiều quá, cái lưng như muốn giãn ra, nên phải "uốn lại", trở thành điệu múa, điệu xòe...
Cứ như vậy, vòng xòe nối dần ra, một vòng, hai vòng và nhiều vòng, thể hiện tính cộng đồng, luôn mở rộng, mời chào mọi thành viên từ già - trẻ, lớn - bé, con trai, con gái cùng tham gia, tất cả đều cuốn hút vào vòng xòe, tạo nên môi trường không gian để mọi người đến với nhau.
Điệu múa “Gieo hạt” của đồng bào Khơ Mú - Đội văn nghệ bản Noong Lay, huyện Thuận Châu.
Tiết mục múa Chuông của đồng bào Dao, xã Phiêng Luông, huyện Mộc Châu.
Múa sạp của đồng bào Tây Bắc.
Vòng xòe trong đêm chia tay (xã Mường Chiên, huyện Quỳnh Nhai, Sơn La).
Kim Phượng