Tượng đầu quỷ Iasaka (hay quỷ Arusa) bắt nguồn từ một tích cổ về mối quan hệ giữa các vị thần với con quỷ Arusa.
Truyền thuyết kể rằng: Arusa tu luyện nhiều năm thành tài, có công xua đuổi tà ma, răn đe kẻ xấu, được thần Siva ban phép sờ đầu kẻ xấu sẽ làm cho đầu lìa khỏi cổ. Sau khi đắc phép, Arusa đã phản chủ, nhưng thần Visna đã kịp thời giúp thần Siva lừa cho quỷ tự sờ lên đầu mình, làm cho đầu Arusa lìa khỏi cổ.
Từ đó hiện thân của quỷ Arusa hay Iasaka chỉ là chiếc đầu. Cũng vì lẽ đó, trên các tháp Chăm có gắn các bức phù điêu đầu quỷ Iasaka với bộ mặt dữ tợn để ghi nhận công lao của nó nhưng chỉ có chiếc đầu với bộ mặt dữ tợn.Bức tượng này được làm bằng đá sa thạch, có chiều cao 31cm; rộng 32cm, được phát hiện gần khu vực tháp Chăm cổ ở xã Trà Kiệu, Huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.
English.
he head of Monster's statue - Iasaka Satan
The head of Monster's statue - Iasaka Satan (also called Arusa Satan) is originated from the relationship between deities and Arusa Satan. A legend has it that, after many years of training, Arusa was given magical power
by Shiva which allows him to leave the head of any evildoers out of their body once he touches on on due to his achievement on driving away evils spirits, detering evildoers. However, Arusa betrayed and Vishnu helped Shiva deceive Arusa to touch on his own head resulted in his death. From that the abstract of Arusa Satan or Isaka is only a head with ferocious face which is available on the towers of the Cham people as credit for his devotion.
This statue is made of sandstone, 31cm in height, 32cm in width, found in nearly old tower of the Cham people in Tra Kieu commune, Duy Xuyen district, Quang Nam province.