Ngày nọ Rok nói với Set:
- Set ơi, em đi bắn chim đi.
Set cầm nỏ, dao đi về phía cây đa to đầy trái chín mọng. Anh leo lên cây núp trong chùm lá rậm. Đang ngồi rình Set bỗng thấy có con chuột bò đến, chàng định giơ ná lên bắn chợt thấy nào sóc, nào gà, nào mang, nai kéo đến rất nhiều. Set bối rối do dự không biết nên bắn con nào bỗng chàng nghe tiếng khỉ đột hú vang:
-“Ư…ô…hô…hôh…chân ta như đồi, thân thể ta như núi cao, lưng ta như núi Klăm, con cháu ông chủ làng kéo nhau đến đấm lưng cho ta, ta ăn thịt trâu xỏ mũi”
Nghe tiếng khỉ hú tất cả thú vật bên cây đa vội chạy trốn. Chứng kiến sự lạ như thế Set sợ hãi leo xuống chạy một mạch về nhà. Rok hỏi Set:
- Làm gì mà chạy vắt giò lên cổ thế. Bắn được con chim nào không?
Set nói dối:
- Chẳng thấy con nào cả. Anh đi bắn thử xem sao.
Hôm sau Rok chuẩn bị tên nỏ, dao rựa và đi đến cây đa trèo lên núp vào nơi rậm rạp nhiều lá. Một lúc sau Rok thấy có con chuột bò đến, anh kéo nỏ lên tính bắn chợt thấy nào gà, nào sóc, mang, nai đến rất nhiều. Rok đang do dự không biết nên bắn con nào bỗng chàng nghe tiếng khỉ đột hú vang:
- -“Ư…ô…hô…hôh…chân ta như đồi, thân thể ta như núi cao, lưng ta như núi Klăm, con cháu ông chủ làng kéo nhau đến đấm lưng cho ta, ta ăn thịt trâu xỏ mũi”
Rok nhủ thầm:
- “Chắc là thằng Set sợ hãi vì tiếng hú này đây”
Khi ấy tất cả thú rừng nghe tiếng hú vội bỏ chạy tán loạn. Khỉ tiến đến gần Rok, chàng vội lắp tên vào ná và nhắm bắnPh….ă…ng. Du…ung…mũi tên cắm sâu vào người con khỉ ném nó rơi xuống đất. Khỉ la to như khóc:
- Rok ơi, chắc ta chết mất. Khi nào thì anh ăn thịt tôi đây?
Rok nhảy xuống đất, chàng gom củi thành đống đốt lên để thui con khỉ. Mặc dù bị thui cháy khét lẹt rồi nhưng khỉ vẫn còn nói với Rok:
- Rok ơi, chặt ăn cái đuôi của ta trước đi rồi ăn tiếp các ngón tay của ta.
Thấy khỉ đã cháy đen nhưng vẫn còn nói Rok bắt đầu cảm thấy sợ hãi, chàng thổi cho lửa cháy thật to để con khỉ mau chết. Nhưng tiếng khỉ vẫn nói:
- Khi nào thì anh mới chịu ăn thịt ta hả Rok?
- Chờ ta đi chặt ống tre về đã.
Rok nói thế để đánh lừa khỉ thôi chứ thật ra anh đang tìm cách chạy trốn. Rok bỏ chạy một mạch bỗng thấy ụ mối Rok nói:
- A, ta sẽ ăn thịt mày ụ mối ơi.
Ụ mối trả lời:
- Anh ăn thịt tôi ai sẽ cứu anh thoát nạn với con khỉ đây?
- Vậy mày tính tao phải làm sao bây giờ?
- Anh cứ chạy đi. Nó đến đây tôi sẽ làm cho nó đau bụng.
- Rok tiếp tục bỏ chạy, trên đường chàng gặp chim gõ kiến Rok nói:
- A, ta sẽ ăn thịt mày con chim gõ kiến kia.
Chim nói:
- Nếu anh giết tôi ai sẽ cứu sống anh? Hãy để tôi cản đường con khỉ cho anh chạy trốn.
Rok chạy tiếp, lần này chàng gặp hai anh chị chuột núi, Rok bắt chúng và nói:
- Ta sẽ ăn thịt tụi bay ngay tại đây.
Chuột đực nói:
- Anh giết chết chúng tôi lấy ai cứu anh?
Rok không giết hai vợ chồng chuột, chúng bảo anh đu theo cỏ để đi ngang qua suối mà về nhà. Sau đó mỗi con canh gác mỗi bên chờ khỉ đến. Rok phóng chạy thật nhanh về nhà. Set hỏi:
- Anh rình bắn được con gì không?
- Tao bắn trúng phải con khỉ đột, sau đó tao thui nó cháy đen thui nhưng nó vẫn nói được.
- Tôi không dám bắn nó vì biết nó không bao giờ chết, mai anh đừng ra đó nữa nhé.
Trong khi đó con khỉ cháy đen nằm chờ Rok ăn thịt nó nhưng chàng bỏ chạy trốn không quay trở lại, khỉ lồm cồm bò dậy vừa đuổi theo Rok vừa kêu:
- Rok ơi, khi nào mày ăn thịt tao.
Thân hình con khỉ đã cháy gần thành than lững thững như cái bóng di chuyển chạy theo Rok. Khi đi ngang ụ mối khỉ nghe tiếng nói:
- “ krek…tek…krek…tôi đau bụng quá”
Khỉ tưởng Rok trốn trong đó, hắn đến nhìn chỉ thấy ụ mối. Khỉ tiếp tục rượt đuổi và kêu to:
- Rok ơi, khi nào mày ăn thịt tao.
Bỗng khỉ nghe tiếng động gần đấy “ kho…kho….đing đong…đing đong… Khỉ đến nhìn hoá ra chỉ là con chim gõ kiến. Khỉ chạy tiếp đến bờ nước rẽ cây đu mình trên cỏ băng qua. Thình lình hai con chuột từ hai phía nhào đến cắn đứt cỏ. Khỉ đã ra được giữa dòng bỗng dây bị đứt ngang ném khỉ xuống suối. Khỉ chưa kịp bơi vào bờ đã bị vô số cá đến rỉa cắn ăn hết da thịt, cuối cùng khỉ đột chết trong nước. Ngay khi ấy cá to cá bé trong dòng suối đã ăn thịt khỉ cũng đều bị chết nổi lềnh bềnh đầy suối.
Khi ấy có bà Pôm đi ngang thấy cá chết nhiều quá bà nhủ thầm:
- Không biết tại sao cá chết nhiều thế không biết?
Bà vớt vài con bỏ vào gùi đem về nhà. Về đến nơi bà bỏ chúng vào nồi nhỏ để nấu. Con ông chủ làng khi ấy đi chơi ngang qua nhà bà, chú nhỏ lên nhà chơi thấy bà Pôm đang nấu cá rất thơm. Chú bé hỏi:
- Bà ơi, bà nấu gì thế?
- Trong suối cá chết nhiều lắm. Bà lượm vài con về nấu ăn.
- Bà cho cháu ăn với.
- Này cháu trai, nếu là cá câu hoặc xúc được ta cho cháu ăn ngay, còn đây là cá chết, bà không dám cho cháu ăn đâu.
Cậu con trai ông chủ làng vừa khóc vừa về nhà và mếu máo nói với cha:
- Cha ơi, con thèm ăn cá quá. Con thấy nhà bà Pôm có một nồi đầy.
Ông chủ làng lớn tiếng nói:
- A, bà già này láo thật, có cá mà không cho con ta ăn. Để ta đến coi xem.
Ông chủ làng đến trước nhà bà Pôm gọi to:
- Bà Pôm ơi, bà nấu món gì thế? Sao con trai ta xin cá ăn mà bà không cho nó.
- Ông chủ làng ơi, nếu là cá câu được tôi tiếc gì không cho nó, đằng này là cá chết tôi vớt được trong suối. Ông không tin thì đi xem thử coi tôi nói đúng không, cá trong suối chết rất nhiều.
Ông chủ làng lên nhà rông đánh trống tập họp dân làng và nói với họ:
- Bà con dân làng ta ơi, trong suối có rất nhiều cá chết, chúng ta hãy cùng đi vớt về ăn. Nếu có chết chúng ta cùng chết chung, nếu sống chúng ta cùng sống chung với nhau.
Mọi người kéo nhau đi vớt cá. Người thì nấu kẻ thì kho người nướng đủ kiểu. Ông chủ làng nói :
- Không ai được ăn trước, tất cả chúng ta cùng ăn một lần với nhau nhé bà con.
Duy chỉ có cô con gái của Ông chủ làng không tham gia vào việc ăn cá, trong khi đó cậu em trai năn nỉ cha xin ăn.
- Cha ơi, cho con cá đi cha. Cho con cá đi cha.
Thấy con đòi xin hoài ông chủ làng cho cậu một con cá, cậu bé vội bỏ ngay vào mồm nhai ngấu nghiến. Khi thấy mọi người đã chuẩn bị xong ông chủ làng ra lệnh:
- Nào, chúng ta cùng ăn bà con ơi.
Mọi người vui vẻ ăn uống với nhau, người này ăn chung với cơm, người kia làm mồi uống rượu, người khác ăn không cho vui. Đang khi ấy bỗng cậu con trai ông chủ làng gọi cha:
- Cha ơi, sao con ngứa quá.
Ông chủ làng gãi cho con bỗng thình lình cậu bé biến thành con voi nhỏ. Lúc ấy mọi người ai cũng cảm thấy ngứa ngáy khó chịu khắp người, họ thi nhau gãi và chẳng bao lâu sau cả làng ai cũng biến thành voi. Voi nói với nhau:
- Chúng ta thành voi rồi chắc phải tìm cây lá mà ăn.
Con khác nói:
- Ta phải làm sao đây? Chắc ta phải lấy hột bông nhét vào tai để mai mốt không còn nhớ đường về lại đây nữa. Chúng ta sẽ sống trong rừng.
Con voi nguyên là ông chủ làng nói:
- Thôi, chúng ta cùng đi bà con ơi.
Từ ngày ấy lũ voi rời làng vào sống trong rừng sâu, bỏ lại trâu bò, gà heo và của cải.
Ngày nọ hai anh em Set, Rok đi ngang qua làng này, họ lên nhà rông giữa làng nghỉ chân. Bỗng đâu hai anh em thấy nước miếng của ai đó rơi xuống trúng mình. Set nói:
- Ý, nước miếng của ai thế không biết?
Tiếng cô tiểu thư con ông chủ làng trả lời:
- Nước miếng của tôi đó.
- Xuống đây chơi với chúng tôi cho vui. Cô sống một mình ở đây thôi sao? Bà con dân làng đâu hết rồi sao tôi thấy trong làng im ắng vắng vẻ quá.
- Mọi người trong làng tôi bị biến thành voi hết rồi do họ ăn cá chết trong suối. Tất cả kéo nhau vào rừng sống, chỉ có mỗi mình tôi không ăn.
Rok nói với cô gái:
- Vậy thì cô ở đây làm gì, lấy Set em tôi làm chồng rồi về ở chung với gia đình chúng tôi
Cô gái đồng ý làm vợ Set và nàng theo hai người về sống trong làng họ. Trước đó nàng đã có thai với một chàng trai trong làng cũ nay chàng đã biến thành voi. Một thời gian sau cô gái sinh được một cậu con trai, nàng đặt tên con là Nam. Ngày tháng thắm thoát trôi nhanh nay Nam đã lớn khôn. Khi đã là một thiếu niên Nam nói với Set:
- Cha ơi, rèn cho con dao rựa đi cha.
Set rèn cho chàng trai một cái rựa. Ngày nọ mẹ cậu sai ở nhà trông coi lúa phơi trong các chiếc nia lớn, chàng trai ném chết gà hàng xóm đến ăn lúa sau đó nướng ăn ngon lành. Mẹ cậu sai đi chăn bò chàng cũng giết bò ăn thịt. Một hôm bà nói với cậu:
- Này con trai, sao con phá phách cứng đầu cứng cổ như thế ai mà chịu được. Nếu không biết nghe lời thì vào rừng sống với cha con là con voi cho có bạn.
Nghe mẹ nói vậy Dăm Nam khóc nói:
- Mẹ ơi, vậy Set không phải là cha con sao?
- Set là bác của con. Cha của con bị biến thành voi sống trong rừng sâu.
- Nếu vậy con sẽ đi tìm cha
Khi biết cha ruột của mình là voi Dăm Nam chuẩn bị hành trang gạo nước lên đường đi tìm cha. Chàng đi hết ngày này sang ngày khác, từ làng mạc đến rừng già hoang vắng. Ngày nọ chàng đến bên một bờ sông mọc đầy sậy và nhiều loại cỏ khác. Vén cỏ đi chàng bỗng thấy có rất nhiều voi đang ăn cỏ nơi đó. Dăm Nam chạy lại con voi gần nhất phóng lên ngồi trên đầu nó. Voi hỏi:
- Cái gì kẹp cứng trên đầu tôi thế?
Nói xong voi lắc đầu mạnh cho vật đó rớt xuống nhưng nó vẫn cứ dính chặt. Dăm Nam nói:
- Cha ơi, con đây mà. Ngày trước cha lấy mẹ con là nàng Đing Nor và bà sinh ra con đây.
- Tao không phải là cha mày. Kia kìa, cha mày đang ăn cỏ bên cạnh bờ biển kìa.
Dăm Nam nhảy xuống đi đến con voi cha chàng ta. Khi đến gần chàng phóng người lên ngồi trên đầu voi và kẹp cứng trên đó. Voi hỏi:
- Ối, ai leo lên đầu ta thế? Từ trước tới nay chưa ai dám làm như thế với ta.
Con voi vùng vẫy để hất người ngồi trên đầu mình rớt xuống nhưng Dăm Nam cố gắng bám thật chặt. Một lúc sau chàng nói với voi:
- Cha ơi, Cha ơi con đây mà. Con là con của cha và Đing Nor đây.
- Thật thế hả. Con là con của ta và là cháu ông chủ làng đó sao? Này con trai, con hãy ngồi cho chắc nhé, ta sẽ nhảy chồm thật cao bốn lần. Nếu con còn ngồi được trên đầu ta con chính là con ta.
Nói xong voi chồm người đứng lên phóng tới bốn lần nhưng Dăm Nam vẫn luôn bám cứng trên đầu voi không rớt xuống. Voi nói:
- Hay quá, con chính là con của ta đây rồi. Này Con ơi, sống trên đời phải cảnh giác và cẩn thận nhé. Nơi nào cũng đầy nguy hiểm và cạm bẫy, trên núi cao có nhiều rắn độc, trên mặt đất có nhiều rít, trên đường đi có lắm kẻ xấu và hiểm ác.
- Cha đừng lo. Không ai dám làm gì con đâu. Nếu cần phải chiến đấu con không sợ chết đâu.
- Này con trai, con ăn cỏ, lá cây, củ rừng được không?
- Con không ăn được những thứ đó đâu. Con chỉ ăn cơm ăn thịt thôi
Khi ấy voi tìm đến nơi người ta làm rẫy, voi hú to doạ dẫm ai cũng sợ hãi bỏ chạy tất cả. Voi đến tìm lấy cơm nước họ bỏ lại đưa cho con trai ăn. Ngày tháng trôi qua nay Dăm Nam đã là một chàng trai trưởng thành cường tráng khoẻ mạnh. Ngày nọ chàng nói với cha:
- Cha ơi, ta cứ đi doạ người khác để lấy cơm ăn tội nghiệp cho họ quá. Hay là cha đi tìm cho con một thanh gươm đi cha, thanh gươm nào thật bén nhưng cha nhớ đừng giết người ta nhé.
Voi chiều theo ý con đi khắp nơi tìm cho chàng thanh gươm bén. Một hôm voi đến gần một làng kia, dân làng đang uống rượu bàn tán về việc có con voi chuyên lấy cắp cơm của người ta. Có người nói to:
- Thật mà, tôi thấy có con voi đến hù doạ cho người ta sợ bỏ chạy hết sau đó nó lấy cơm đem vào rừng.
Người khác nói:
- Tôi không sợ con voi đó đâu. Bà con nhìn xem đây, tôi có thanh gươm này rất bén, chém đá đá bể, chém cây cây đổ. Da thịt con voi mà nhằm gì.
Voi ta đứng từ xa đã nghe hết cuộc đối thoại. Khi ấy dân làng nhất trí với nhau mỗi người đem đến nào gạo, thịt, ớt, muối cho mgười có đao bén để anh ta canh giết voi cho dân làng làm cỏ. Voi ta mon men đến gần nơi họ làm và núp trong bụi rậm theo dõi họ. Sau một lúc thình lình voi ngẩng đầu hú thật to làm cành lá xung quanh rung động xào xạc. Mọi người sợ hãi ùa bỏ chạy, anh chàng có gươm bén cũng quăng gươm thoát thân. Voi chạy đến lấy thanh gươm và tất cả gạo thịt của họ bỏ lại đem về cho Dăm Nam. Voi nói:
- Con trai ơi, ta lấy được gươm bén rồi đây, con mài thử xem.
Chàng trai mài gươm thật bén sau đó chuẩn bị hành trang và nói với voi:
- Cha ơi, con từ biệt cha nhé, mong cha giữ gìn sức khoẻ cho cẩn thận.
Voi khóc tiễn đưa con trai lên đường. Từ ngày từ biệt cha, Dăm Nam băng qua rất nhiều đồi núi sông suối. Ngày nọ lương thực chàng đem theo đã hết, chàng trai rút kiếm đào măng để ăn. Thình lình có con cù lần nhảy ra nói:
- Ai dám đào măng của ta thế? Này anh kia, anh có dám vật lộn với ta không?
Hai bên nhào vào ôm nhau vật, cuối cùng Dăm nam thắng con cù lần. Chàng lấy kiếm giơ lên tính kết liễu đời nó bỗng con vật nói:
- Này ông anh ơi, anh đừng giết tôi, anh cho thôi theo làm đầy tớ anh được không?
Dăm Nam đồng ý, hai người tiếp tục lộ trình bỗng thấy có con gấu to nằm ngay giữa đường ngủ ngáy khò khò. Dăm Nam nói với cù lần:
- Này cù lần, mày đến lật con gấu kia sang một bên đi.
- Tôi không lật nổi đâu.
Dăm Nam tiến đến, chàng ôm choàng con gấu ném lăn quay trên đất. Gấu nói:
- Tổ cha bây, từ trước tới nay khi tao ngủ chưa có ai dám đánh thức tao dậy. Nào, có giỏi thì ra vật nhau với ta xem.
Dăm nam nhảy đến cùng gấu vật nhau. Một lúc sau gấu mệt nhừ thở dốc chịu thua không dám vật nữa và xin chàng trai cho đi theo làm đầy tớ. Ba người tiếp tục đi. Ngày nọ họ gặp chàng Thác Nước bên đường đi, Dăm Nam nói với hai con vật:
- Hai đứa bay ra đánh đuổi Thác Nước sang chỗ khác đi.
- Chúng tôi không dám đâu.
Dăm Nam đến trụ chân kéo chàng Thác Nước sang một bên, Thác Nước tức giận thách Dăm Nam vật nhau với mình. Hai bên giằng co lừa thế đánh nhau, cuối cùng Dăm Nam ném ngã Thác Nước lăn tròn dưới đất. Thác Nước xin chàng tha mạng và đồng ý theo làm đầy tớ cho chàng. Cả bọn tiếp tục lên đường, chẳng bao lâu sau họ đến bên một bờ sông. Dăm Nam ra lệnh dừng lại để ăn cơm và nghỉ ngơi. Cơm nước xong chàng trai tước vỏ một thân cây to để bện dây đu sang bờ bên kia. Chàng vừa làm vừa hỏi bọn người cùng đi:
- Tụi bay nói cho tao nghe xem tụi bay mơ ước gì cho cuộc sống nào?
Cù lần nói:
- Tôi chỉ muốn lúc nào cũng được theo hầu hạ bên anh thôi.
Gấu nói:
- Tôi mơ ước có một người vợ, xấu đẹp gì cũng được. Chúng tôi sẽ cùng nhau phát nương làm rẫy và sống hạnh phúc với nhau.
Chàng Thác Nước nói:
- Tôi mơ ước có một người vợ thật giàu, gia đình cha mẹ vợ thật giàu có nhiều nô lệ và đầy tớ. Tôi sẽ hưởng thụ sung sướng không phải làm gì cả.
Sau đó họ tiếp tục lên đường. Đi nhiều ngày nhiều đêm một hôm cả bọn nghe tiếng gà làng gáy. Dăm Nam ra lệnh dừng lại nghỉ chân và sai Cù lần vào làng xin lửa. Cù lần đến một căn nhà hỏi to:
- Có ai ở nhà không?
Nàng Mut trong nhà trả lời vọng xuống:
- Có. Ai đó?
- Tôi là Cù lần, tôi đến xin lửa. Nhà chị có lửa không?
- Có, lên lấy đi.
Cù lần lên nhà thấy cô gái đang ngồi dệt vải chân duỗi dài ngang cửa chàng nói:
- Cô xếp chân lại đi.
- Cứ đi ngang đi không sao đâu.
Cù lần bước ngang qua chân cô gái để vào bếp lấy lửa đoạn gợm quay về bỗng cô gái níu khăn trên đầu chàng lại và nói:
- Anh đã bước ngang qua chân tôi anh phải làm chồng tôi. Anh không thể bỏ đi được.
Chàng Cù lần đồng ý làm chồng cô gái, chàng quay lại nơi cả bọn đang chờ báo cho họ biết và mời mọi người vào nghỉ trong nhà cô gái. Hôm đó họ tổ chức ăn mừng hai người thành vợ chồng với nhau. Tối đến Dăm Nam đưa cho Cù lần một bông hoa ước hẹn và nói:
- Cù lần ơi, từ nay mày sống ở đây nhé. Nhớ đây, ngày nào cũng phải nhìn bông hoa này, nếu khi nào nó tàn có nghĩa là ta đang gặp tai nạn, phải mau lên đường đi cứu ta.
Sau đó họ từ biệt nhau và tiếp tục lên đường. Một hôm cả bọn nghe tiếng gà làng gáy, họ men đến gần làng. Dăm Nam nói với đồng bọn:
- Ở đây gần làng rồi, ta nghỉ mệt một tý. Này Gấu, mày vào làng xin lửa đi.
Chàng Gấu đứng lên vào làng. Chàng lên nhà nàng Lom Tôi xin lửa và đã bước ngang qua chân nàng khi cô này đang dệt. Cô gái níu khăn đội đầu của chàng và nói:
- Theo phong tục từ xưa tới nay đàn ông không được đi ngang qua chân phụ nữ, nếu đã bước ngang qua phải lấy người đó làm vợ.
Chàng Gấu quay về báo cho Dăm Nam biết và mời cả bọn vào nhà cô vợ mới của mình. Hôm ấy họ uống rượu mừng hai người lấy nhau. Trước khi ra đi Dăm Nam cũng đưa cho chàng Gấu một bông hoa ước hẹn và dặn dò chàng ta ngày nào cũng phải quan sát bông hoa.
Dăm Nam và chàng Thác Nước tiếp tục lên đường. Ngày nọ họ đến gần một làng. Chàng Thác Nước vào làng xin lửa, chàng đến nhà nàng Bơnga Tôl và đã bước qua chân của nàng. Sau đó chàng phải ở lại sống chung với cô gái. Dăm Nam giờ đây chỉ có một mình, chàng đi tiếp hết ngày này sang ngày khác. Ngày nọ chàng đến một làng kia, Dăm Nam xuống giọt nước để uống bỗng thấy hồn ma của bà H’Kruah đang ở đó. Chàng hỏi:
- Sao bà lại ở đây?
Hồn ma nói:
- Còn anh sao lại đến đây? Tôi ở đây canh giữ giọt nước cho ông chủ làng. Dân làng chúng tôi bị chim đại bàng ăn thịt hết rồi. Anh không sợ chết sao mà đến đây?
- Tôi không sợ gì cả.
- Nghe đây, khi vào làng anh đừng vào nhà rông lớn nhé, anh hãy lên nhà rông nhỏ mà ở.
Dăm Nam vào làng, chàng lên nhà rông nhỏ nhưng thấy buồn quá nên nhảy xuống leo lên nhà rông lớn. Chàng trố mắt ngạc nhiên khi thấy có bầu nước của ai mới đem về. Chàng thầm nghĩ:
- Úi chà, nước của ai mới đem về, họ ở đâu không biết?
Dăm Nam gọi to:
- Có ai ở đây tới chơi với tôi nào.
Khi ấy nàng Maih đang trốn trong ống tre thấy Dăm Nam gọi nên nhảy xuống với chàng. Cô nói:
- Anh từ đâu tới vậy? Tên anh là gì?
- Tôi là kẻ lang thang phiêu bạt đó đây. Tôi tên Nam
- Tội nghiệp cho anh quá, tôi sợ rằng anh sẽ chết vì đại bàng mất.
- Ta làm cách nào để chim đại bàng đến nơi đây?
- Chỉ cần ta đánh chiêng, nấu cơm, đánh trống là nó sẽ tới ngay.
Ngay sau đó Dăm Nam đánh chiêng khua trống và cô gái thổi lửa nấu cơm. Khi ấy con đại bàng trống ngửi thấy mùi khói, nó nói với con mái:
- Này bà ơi, thức ăn của chúng ta mọc lên rồi bà bay đi trước đi.
Con chim đại bàng mái tung cánh bay đến làng cô gái và đậu trước hiên nhà rông. Cô gái thấy chim đã tới cô gọi:
- Vào nhà đi bà, vào nhà đi.
Không chậm trễ chim đại bàng mái vào nhà rông, ngay tức khắc Dăm Nam núp sau cánh cửa vung kiếm chém đứt đầu nó. Chim ngã nhào xuống chết ngay tại chỗ. Giết xong chim mái, Dăm nam đánh chiêng tiếp. Chim đại bàng trống nghe tiếng chiêng tự nhủ:
- Ý chà, bà vợ mình không ăn nổi. Ta phải đi giúp bà ta mới được.
Chim bay đến đậu trước nhà rông. Dăm Nam núp chờ phía trong, cô gái nói với chim:
- Vào đi ông, vào ăn đi ông.
Chim trống bước vào nhà, ngay tức khắc Dăm Nam lia kiếm chém vào đầu nó nhưng thanh kiếm bị dội ngược lại. Chim đại bàng trống mổ ngay chàng và nuốt vào bụng sau đó bay thẳng về nhà mình trên trời cao để lại nàng Maih gào khóc thảm thiết vì thương nhớ Dăm Nam. Trong khi ấy chàng Cù lần thấy bông hoa của Dăm Nam đưa cho mình bị tàn úa, chàng lo lắng nói với vợ:
- Chết rồi, anh của ta đã gặp nạn. Nàng hãy mau giã gạo để ta lên đường báo tin cho anh em ta.
Chuẩn bị mọi thứ cần thiết xong chàng Cù lần tìm đến nhà Gấu báo hung tin. Hai người cùng đi sang nhà Thác Nước rủnhau đi cứu Dăm Nam. Chẳng bao lâu sau ba người đã đến làng nàng Maih. Họ lên nhà rông thấy có bầu nước của ai mới kín về họ kêu to:
- Có ai ở đây không?
- Có tôi, tôi núp trốn sợ chim đại bàng đến ăn thịt. Các anh là ai?
- Chúng tôi đi tìm anh của chúng tôi là Dăm Nam.
Cô gái vừa khóc vừa nói:
- Anh của các anh bị đại bàng ăn thịt mất rồi.
- Vậy ta phải làm sao để chim đến đây?
Cô gái trả lời:
- Ta chỉ cần đánh trống, đánh chiêng và thổi lửa nấu cơm tức khắc nó bay đến ngay. Các anh đào lấy kiếm của Dăm Nam mà dùng.
Chàng Cù lần đào lấy kiếm của Dăm Nam lên và gò sửa lại cho thẳng, trong khi đó hai người kia vào rừng tìm dây rừngbệnh thành dây to rất chắc. Khi đã chuẩn bị xong mọi thứ, nàng Maih thổi lửa nấu cơm trong tiếng chiêng tiếng trống rền vang do ba anh em Cù lần đánh. Chim đại bàng trống ngửi thấy mùi khói và nghe tiếng chiêng hắn tự nhủ:
- A, thức ăn của ta mọc lên rồi.
Ngay tức khắc chim bay đến đậu trước nhà rông. Cô gái nói với chim:
- Vào đi ông, vào ăn đi ông.
Chim không ngần ngại bước vào nhà rông. Ngay khi ấy ba anh em choàng dây móc vào cổ chim, họ vừa đánh chim đại bàng vừa la to:
- Mau mửa anh chúng ta ra. Mửa anh chúng ta ra mau lên.
Chim đại bàng không chịu nổi bèn mửa ra nhưng chỉ là dân làng và bò trâu, gà heo trước đây nó đã ăn. Ba người đánh tiếp bắt chim phải mửa nhưng nó không muốn mửa Dăm Nam ra. Ba anh em Cù lần cột chặt chim đại bàng lại và dùng kiếm mổ bụng kéo Dăm Nam ra. Chim giãy lên vài cái và tắt thở. Khi ấy mọi người lo lắng hỏi nhau:
- Bây giờ ta phải làm sao đây, mọi người đều chết cả rồi.
Chàng Cù lần nói:
- Các người chờ tôi một lát.
Cù Lần đi về phía giọt nước gội tóc của mình sau đó chàng ta cài chiếc hoa hẹn ước lên và khấn thần chú:
- “Ta có hai lá đa, ba lá sung. Dăm Nam và bà con dân làng hãy sống dậy mau.”
Ngạc nhiên thay mọi người bị chim ăn đều ngồi bật dậy. Dăm Nam nói:
- Úi chà, ta ngủ quên lâu quá.
Nàng Maih đến nói với chàng:
- Không phải đâu. Chim đại bàng đã ăn thịt anh, nhờ anh em của anh đến cứu nên anh mới sống lại đó.
Hôm sau mọi người vui vẻ mổ trâu thui heo ăn mừng Dăm Nam và nàng Maih thành chồng vợ. Ai ai cũng vui mừng vì được sống lại.
Người kể Puih Nik
Làng Plơi ku Tong. 1996