Hòa Bình từ lâu là một địa danh nổi tiếng với nền văn hóa đặc sắc, tiêu biểu trong quá trình phát triển của dân tộc Việt Nam. Trên vùng đất lịch sử này, các dân tộc anh em đã cùng đoàn kết, gắn bó xây dựng và bảo vệ quê hương, tô thắm núi sông, bản làng, xây dựng nên truyền thống văn hóa đa dạng, phong phú đậm đà bản sắc dân tộc. Trong đó có 7 dân tộc chủ yếu là Mường, Kinh, Thái, Tày, Dao, Mông, Hoa.
Trang phục dân tộc Mường
Ngoài ra còn có các dân tộc khác chiếm tỷ lệ rất nhỏ như: Nùng, Sán Chay, Sán Rìu, ê đê, Khơ Me, Gia Rai, Mnông, Cơ Tu, Giáy, Ngái, Chứt đã tạo nên những nét văn hóa độc đáo rất riêng của từng vùng. Xin giới thiệu đôi nét về 7 dân tộc chiếm tỷ lệ chính trong cơ cấu dân số của tỉnh.
1. Hòa Bình là địa bàn cư trú chính của dân tộc Mường. Trong cơ cấu dân tộc của tỉnh, dân tộc Mường luôn có số đông nhất. Hiện, ở 11 huyện, TP trong tỉnh có khoảng 486.513 người dân tộc Mường, chiếm 61,82% tổng số dân toàn tỉnh.
2. CVĐ dân cư miền xuôi lên xây dựng kinh tế miền núi vào đầu những năm 60 thế kỷ XX đã làm thay đổi cân bằng dân số của các tỉnh miền núi, trong đó có tỉnh Hòa Bình. Hiện, ở 11 huyện, thành phố có khoảng 225.808 người dân tộc Kinh, chiếm 28,69% dân số toàn tỉnh.
Trang phục dân tộc kinh
3. Với dân số khoảng 31.788 người, dân tộc Thái chiếm 4,04% tổng dân số toàn tỉnh. Dân tộc Thái cư trú ở các huyện, thành phố trong tỉnh. Trong đó, tập trung ở huyện Mai Châu với dân số trên 30.300 người.
Trang phục dân tộc Mông
4. Trên địa bàn 11 huyện, thành phố có khoảng 25.400 người dân tộc Tày, chiếm tỷ lệ 3,23% dân số toàn tỉnh. Địa bàn cư trú của người dân tộc Tày chủ yếu ở huyện Đà Bắc với số lượng trên 24.700 người.
Trang phục dân tộc Tày
5. Dân tộc Dao đứng thứ tư trong cơ cấu dân tộc của tỉnh với số lượng khoảng 13.859 người, chiếm 1,76% dân số toàn tỉnh. Người dân tộc Dao cư trú tại các huyện, thành phố trong tỉnh. Trong đó, tập trung ở các huyện Đà Bắc, Kim Bôi, Mai Châu, Cao Phong.
Trang phục dân tộc Dao
6. Dân tộc Mông hiện có khoảng trên 2.900 người, chiếm 0,372% tổng dân số toàn tỉnh. Địa bàn cư trú của đồng bào Mông tập trung ở hai xã Hang Kia, Pà Cò (Mai Châu).
Trang phục dân tộc Thái
7. Dân tộc Hoa có khoảng 129 người, chiếm 0,016% tổng dân số toàn tỉnh. Địa bàn cư trú của người dân tộc Hoa ở TPHB, huyện Kỳ Sơn, Tân Lạc, Mai Châu, Yên Thủy.
Trang phục dân tộc Hoa
Đàm Minh Phiếu